LỄ HỘI OBON
Chào các bạn độc giả, lại là Sekisho đây!
Tuần này, Sekisho Việt Nam sẽ giới thiệu tới các bạn “Lễ hội Obon” (Lễ Obon) ở Nhật Bản nhé!
“Lễ Obon” là lễ hội truyền thống đã xuất hiện ở Nhật Bản từ cách đây hơn 500 năm nhằm mục đích tưởng nhớ cha mẹ và tổ tiên.
Tương tự như “Lễ Obon” của Nhật Bản, ở Việt Nam cũng có “Lễ Vu Lan báo hiếu” để tưởng nhớ công ơn cha mẹ và tổ tiên, nhắc nhở mỗi người biết trân trọng những gì mình đang có, nhắc nhở bổn phận làm con phải luôn nhớ đến công ơn sinh dưỡng của cha mẹ mà làm những việc hiếu nghĩa để thể hiện tình cảm và lòng biết ơn.
Ở Nhật, tùy vào từng địa phương khác nhau mà “Lễ Obon” có thể được tổ chức chính vào 15/7 dương lịch hoặc 15/8 dương lịch nhưng phổ biến nhất vẫn là ngày 15/8 dương lịch. Còn ở Việt Nam, “Lễ Vu Lan báo hiếu” được tổ chức cố định vào ngày 15/7 âm lịch.
Lễ Obon
Về nguồn gốc của “Lễ Obon” ở Nhật, nó được cho là bắt nguồn từ câu chuyện về một đệ tử nhà Phật có tên Mokuren. Theo truyền thuyết, ông là người đã tu luyện nhiều năm và có nhiều pháp thuật. Để báo hiếu với người mẹ mất sớm, ông sử dụng pháp lực để tìm lại mẹ khắp nơi. Khi thấy mẹ mình đã biến thành quỷ đói, bị đày xuống địa ngục và chịu nhiều đau khổ, Mokuren tìm đến Đức Phật để hỏi cách giải thoát cho bà. Đức Phật nói rằng Mokuren phải mang đồ lễ cúng các nhà tu vào ngày 15 tháng 7. Ông thực hiện theo giúp đỡ của Đức Phật, đem đồ cúng cho những người tu hành ở dương gian vào đúng ngày đó. Sau khi hoàn thành lễ cúng, linh hồn mẹ ông được siêu thoát. Mokuren nhảy múa vui mừng. Từ đó, sự tích này trở thành một tục lệ. Người Nhật hàng năm tổ chức “Lễ Obon” để thể hiện lòng biết ơn tới cha mẹ và linh hồn tổ tiên, còn điệu múa mà Mokuren nhảy cũng được nhảy trong lễ hội và được gọi là “Bon Odori”.
Thời gian tổ chức “Lễ Obon” thường kéo dài trong 4 ngày từ ngày 13/8 đến ngày 16/8 dương lịch. Trước ngày diễn ra lễ hội, người dân thường chuẩn bị rất nhiều thứ để tổ tiên về với con cháu an toàn và sau đó là an tâm trở về thế giới bên kia. “Lễ hội Obon” được tổ chức hai lễ chính là lễ “Mukaebon” (Đón các linh hồn) và lễ “Okuribon” (Tiễn các linh hồn) theo trình tự nghi lễ: Chuẩn bị các món đồ để đón tổ tiên (12/8), Tổ chức Lễ đón các linh hồn bằng cách thắp sáng những cây đèn trước bàn thờ và đốt những cuống gai đã tước trước vỏ ở vườn và cổng (13/8), Viếng mộ (14-15/8), Đốt lửa tạm biệt và tiễn đưa các linh hồn (16/8).
Bên cạnh ngày tổ chức chính vào ngày 14-15/8, giai đoạn chuẩn bị cũng không kém phần quan trọng khi phải chuẩn bị thật đầy đủ và chỉn chu để đón tổ tiên. Một trong những món đồ chuẩn bị không thể thiếu là dưa leo và cà tím cắm bằng que tăm hoặc đũa, còn được gọi chung là “Ngựa thiêng”. Trong đó, dưa leo là ngựa, cà tím là bò, có ý nghĩa là “những người đã khuất sẽ lên ngựa để nhanh chóng trở lại trần gian, sau đó sẽ cưỡi bò để thong thả từ từ quay trở về thế giới bên kia”.
Cùng với “Lễ Obon”, nhiều ngôi chùa ở Nhật cũng cùng lúc tổ chức “Lễ tưởng niệm Segaki” (nghi lễ được tổ chức để trao thức ăn và đồ uống cho linh hồn của những người chết đang bị đói), trong đó có món “Mizunoko” cũng được làm từ cà tím và dưa chuột cắt thành từng miếng nhỏ rồi ngâm trong nước và được cho là thỏa mãn được cơn đói của những con ma đói.
Vào ngày tổ chức chính “Lễ hội Obon”, rất nhiều hoạt động cũng được tổ chức như mặc Yukata, tổ chức các trò chơi gian như câu cá, bịt mắt đập dưa hấu, xem biểu diễn pháo bông, thả đèn lồng, thả thuyền hoa đăng trôi trên sông hay dọc các bờ biển với mục đích đưa tiễn linh hồn của tổ tiên, người thân.
Do đó, có thể thấy “Lễ Obon” có ý nghĩa rất linh thiêng và quan trọng đối với người dân Nhật Bản.
Qua bài viết này, hi vọng các bạn sẽ hiểu hơn về văn hóa, những nét đặc sắc của Nhật Bản. Các bạn hãy cùng theo dõi trang web cũng như fanpage của Sekisho Việt Nam để tìm hiểu thêm về Nhật Bản nhé. Hẹn gặp lại các bạn vào tuần sau!
