WABI SABI – Nghệ thuật của sự Vô thường
Chào các bạn độc giả của Sekisho Việt Nam.
Nếu quý độc giả có cơ hội được trải nghiệm du lịch Nhật Bản hoặc đơn giản hơn là chiêm ngưỡng nước Nhật qua phim ảnh, tạp chí, dường như con người, kiến trúc đều hòa hợp với cảnh sắc thiên nhiên. Đây không phải là một sự ngẫu nhiên, mà là một triết lý đã xuyên suốt hơn 1000 năm lịch sử nước Nhật: Wabi Sabi – Nghệ thuật vô thường. Vậy “Nghệ thuật vô thường là gì”, cùng Sekisho chúng mình tìm hiểu nhé.
Wabi-sabi là một triết lý Nhật Bản sâu sắc, gắn liền với việc chấp nhận sự hư hỏng và không hoàn hảo. Đây là một quan điểm thẩm mỹ đặc trưng, thể hiện sự đẹp đẽ trong những gì “không hoàn hảo, không vĩnh cửu, và không hoàn chỉnh” trong tự nhiên. Wabi-sabi không chỉ là một xu hướng nghệ thuật hay thiết kế, mà còn là một cách nhìn nhận thế giới, một phần của truyền thống tinh thần và văn hóa Nhật Bản.
Wabi và Sabi là hai khái niệm thẩm mỹ liên quan chặt chẽ với nhau. Wabi có thể được hiểu là “vẻ đẹp giản dị, mộc mạc”, trong khi sabi mang ý nghĩa “vẻ đẹp của sự cũ kỹ, của thời gian”. Cả hai cùng nhau tạo nên một triết lý thẩm mỹ đặc biệt, nơi mà sự không hoàn hảo và sự tạm bợ được coi là đẹp và có giá trị.
Wabi-sabi bắt nguồn từ giáo lý Phật giáo về ba dấu hiệu của sự tồn tại: không thường (impermanence), khổ đau (suffering) và không ngã (absence of self-nature). Những đặc điểm của wabi-sabi bao gồm sự không đối xứng, thô ráp, đơn giản, tiết kiệm, khắc khổ, khiêm tốn, gần gũi và sự đánh giá cao đối với cả đối tượng tự nhiên và lực lượng của tự nhiên.
Triết lý này đã được hình thành và phát triển qua nhiều thế kỷ, với ảnh hưởng từ nghệ thuật và Phật giáo Trung Quốc, và cuối cùng trở thành một lý tưởng đặc trưng của Nhật Bản. Theo thời gian, ý nghĩa của wabi và sabi đã thay đổi để trở nên nhẹ nhàng và lạc quan hơn. Khoảng 700 năm trước, đặc biệt trong giới quý tộc Nhật Bản, việc hiểu và chấp nhận sự trống rỗng và không hoàn hảo được coi là bước đầu tiên hướng tới satori hoặc giác ngộ.
Wabi-sabi không chỉ là một phần của nghệ thuật truyền thống Nhật Bản như trong thiết kế vườn Zen, trà đạo, thơ ca, gốm sứ, và cắm hoa, mà còn ảnh hưởng đến cách người Nhật Bản tiếp cận cuộc sống hàng ngày. Nó khuyến khích việc tìm kiếm vẻ đẹp trong những điều bình thường, đánh giá cao những điều đơn giản, và buông bỏ những đam mê vật chất.
Wabi-sabi cung cấp một cái nhìn trái ngược với quan điểm phương Tây hiện đại về vẻ đẹp. Trong khi chúng ta thường loại bỏ các vật dụng khi chúng xuất hiện vết nứt hoặc vết bẩn, wabi-sabi dạy chúng ta trân trọng hành trình và tính cách phát triển theo thời gian của một đối tượng. Vẻ đẹp được tìm thấy trong những thứ không tì vết, khiêm nhường và không thông thường.
Wabi-sabi không chỉ là một triết lý sống mà còn là một cách thức để kết nối sâu sắc hơn với tự nhiên, và do đó, kết nối tốt hơn với chính bản thân chúng ta. Đây là một khái niệm thúc đẩy chúng ta không ngừng tìm kiếm vẻ đẹp trong sự không hoàn hảo và chấp nhận chu kỳ tự nhiên của cuộc sống.
Với sự phổ biến và ảnh hưởng sâu rộng, wabi-sabi không chỉ là một phần của văn hóa Nhật Bản mà còn là một nguồn cảm hứng cho nhiều người trên khắp thế giới, giúp họ tìm thấy sự bình yên và hài lòng trong cuộc sống hàng ngày. Đó là một lời nhắc nhở về việc chấp nhận và tôn vinh sự không hoàn hảo, một bài học quý giá trong thế giới hiện đại ngày nay.
